Mbrojtja e Ulqinit, luftë për të gjithë popullin shqiptar

April 27, 2009   | Kulturë / Kultura

kostumet-nacionale-shqiptare-ne-mal-te-ziUlqini në vitet e Lidhjes shqiptare të Prizrenit 1878-1881 (18)
Përgatitjet për mbrojtjen e Ulqinit shkaktuan shqetësim në Cetinë. Ministri i Punëve të Jashtme i Malit të Zi, Stanko Radonjiqi, i shkruante konsullit francez, Sent Kantenit, më 4 korrik 1880, se kishte frikë që me Ulqinin mos po përsëritej “skandali i Plavës dhe i Tuzit”.
Në kohën e ngjarjeve rreth Ulqinit, Komiteti i Lidhjes së Shkodrës ishte mjaft i organizuar dhe i fortë. Ai e mori drejtpërdrejt në dorë mbrojtjen e qytetit dhe rrethinave të tij. Ai e kishte në duar fuqinë e pushtetit, sepse Porta duhej të konsultohej me të për dorëzimin e Ulqinit. Duhet theksuar mendimin e diplomatëve të huaj të cilët theksonin se për fuqinë e Lidhjes duhej pasur kujdes njësoj si për fuqinë e Turqisë.
Mbrojtja e Ulqinit vlerësohej si luftë për të gjithë popullin shqiptar. Këtë detyrë e vlerësuar, si obligim kombëtar, mbrojtjen e qytetit me rrethina e mori në dorë Komiteti i Shkodrës.
Krahas gatishmërisë për qëndresë të armatosur, u hartua edhe plani i përqëndrimit të forcave të armatosura. Ushtria vullnetare mbrojtëse e Ulqinit ishte e organizuar në tre korpuse:

  • 1. në Mozhur qëndronin forcat vullnetare ulqinake dhe të rrethinës së ngushtë nën komandën e Mehmet Becit;
  • 2. në Goranë qëndronin forcat vullnetare shkodrane dhe anamalase nën komandën e Isuf agës dhe Haxhi Muftarit (Isuf Sokolit);
  • 3. në Kaliman qëndronin forcat vullnetare të krahinave të tjera, komandanti i të cilave ende nuk ishte caktuar.

Pas të gjitha ballafaqimeve diplomatike, çështja e Ulqinit filloi të hynte në binarë edhe më të komplikuar.
Gjatë muajit korrik problemi zhvillohej në disa fronte. Për forcimin e frontit të mbrojtjes së Ulqinit bëhej një mobilizim i ri. Çdo familje duhej të dërgonte një mashkull vullnetar. Dërgimi i ushqimeve në front qe organizuar si përmes rrugës ujore ashtu edhe përmes asaj tokësore.
Sipas të dhënave të zëvendëskonsullit austro-hungarez në Tivar, del se në Ulqin me rrethina ishin përqëndruar forca të konsiderueshme vullnetarësh të armatosur. Kjo masë njerëzish, e vendosur nëpër kampe, shtrihej nga Ulqini deri te shpatet e malit Mozhurr. Lajmet e mëvonshme vënë në dukje se priteshin përforcime me forca të tjera prej 6 mijë shqiptarësh vullnetarë, ndërsa në disa lajme të tjera thuhet se nga Kavaja, Elbasani, Durrësi dhe Vlora kanë premtuar se, sipas nevojës, do të dërgoheshin edhe 12 mijë vetë të tjerë. Këto forca të armatosura të Lidhjes Shqiptare, duke filluar nga Ulqini, të shpërndara në njësi të vogla deri në rrëzë të malit Mozhurr, përparonin gjithnjë e më tepër dhe arritën gati deri në Kunje. Shqiptarët nuk hasnin në rezistencën e forcave malazeze, sepse, siç bëhet me dije, ato bënin një mbrojtje thjesht pasive. Kjo ishte një taktikë e tyre sipas së cilës do të lejohej që shqiptarët të përparonin qoftë edhe deri në Dobrovodë, afër Tivarit, që aty pastaj t’i rrethonin dhe shpartallonin. Mirëpo, nga ana tjetër, askush nuk ishte i bindur se shqiptarët janë aq naivë që të lejonin të kapeshin e të mposhteshin në befasi.
Duke përcjellur lëvizjet e kryera nga Lëvizja Shqiptare, forcat malazeze të stacionuara në Urë të Mërkotit u tërhoqën nga kjo pikë dhe u stacionuan në Kunje. Përgatitjet për mbrojtjen e Ulqinit shkaktuan shqetësim në Cetinë. Ministri i Punëve të Jashtme i Malit të Zi, Stanko Radonjiqi, i shkruante konsullit francez, Sent Kantenit, më 4 korrik 1880 se kishte frikë që me Ulqinin mos po përsëritej “skandali i Plavës dhe i Tuzit”.
Vjena u pajtua me pikëpamjen e Londrës se Ulqini nuk do të dorëzohej lehtë në qoftë se nuk do të përdorej forca kundër Portës së Lartë.
Edhe konsulli italian, Zerbo, u deklarua se projekti i lëshimit të territoreve shqiptare është shumë i vështirë dhe mund të ketë të njëjtin përfundim si projektet e tjera të mëparshme.

Riza Rexha
Koha Javore

YouTube Preview Image

1