Predsjednik nove demokratske snage Forca prigovara vladi da nije održala obe?anja koja je davala uo?i svih izbora

Do sada je Vlada trebalo ve? da obezbijedi adekvatan elaborat o ekonomskim potencijalima Malesije, kao i posebne programe za pospješivanje ekonomskog razvoja, umjesto naga?anja o tome da li je projekat punopravne opštine Tuzi ekonomski održiv

Podgorica, 24. avgusta – Tuzi i ostale teritorije koje ispunjavaju uslove, treba da dobiju status opštine. Korektno bi bilo da se našoj dijaspori, koja je odigrala klju?nu ulogu za nezavisnost Crne Gore, obezbijedi povoljan ambijent za investiranje i stvore uslovi za povratak na svoja ognjišta. Ovim bi oja?alo me?usobno povjerenje unutar Crne Gore, a ujedno bismo i Evropskoj uniji poslali pravi signal o poštovanju ljudskih, nacionalnih i gra?anskih prava, kazao je za “Pobjedu” Nazif Cungu, predsjednik Nove demokratske snage Forca.

Cungu je, komentarišu?i nacrt Zakona o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore, kazao da on ne sadrži u sebi “ono što je, prije skoro svih izbora, dogovorano i obe?avano”. Do sada je Vlada trebalo ve? da obezbijedi adekvatan elaborat o ekonomskim potencijalima Malesije kao i posebne programe za pospješivanje ekonomskog razvoja, umjesto naga?anja o tome da li je projekat punopravne opštine Tuzi ekonomski održiv. Nepotrebno je da se politi?ka energija troši u ubje?ivanju oko opravdanosti ove opštine.

* Koji model predstavljanja manjina u izbornom zakonu je za Albance najbolji, i koje su prednosti tog modela?

– Najbolji model je posebna izborna jedinica za Albance, ili kompromis koji je sada na snazi, a to je bira?ka mjesta sa ve?inskim albanskim stanovništvom. U toj jedinici bi u?estvovale samo nacionalne stranke Albanaca gdje bi djelili i mandate. Dok pravo da u?estvuju bi imale i ostale stranke da dobijaju glasove, a ne na mandate. Ta analogija postoji i sada, ali treba da potvrdi i Skupština Crne Gore.

Ne zahtijevamo nešto posebno. Radi se o ste?enim pravima. Sada naša posebna izborna jedinica daje pet mandata za Skupštinu Crne Gore i Albanci ta ste?ena prava ne mogu da izgube. O?ekujemo da ?e država Crna Gora ponuditi poseban dugoro?ni program koji ?e da unaprijedi položaj i zastupljenost Albanaca, a ovo se može posti?i prvenstveno ulaganjem u visokostru?no obrazovanje mladih koji predstavljaju garanciju budu?nosti. Prva potvrda našim o?ekivanja bi?e novi izborni zakon.

Politi?ko predstavljanje nacionalnih manjina treba da bude eksklizuvno pravo nacionalnih stranaka. Postoje?i izborni model ne garantuje nijednoj partiji ulazak u parlament, to ipak zavisi od volje bira?a koji preko svojih nacionalih partija biraju svoje predstavnike.

* Kako komentarišete stav PZP da treba ukinuti cenzus strankama manjinskih naroda?

– U principu, sva pitanja manjina se ne mogu rješavati istim modelom. Sve druge manjine ima?e našu podršku u potrazi za modelom koji njima odgovara.

* Kakav je, po Vama, položaj albanske nacionalne manjine u Crnoj Gori?

– Zastupljenost Albanaca u svim državnim institucijama simboli?na je i ni približno ne odgovara procentu broja gra?ana. Naravno, nije potrebno da se zapošljava po klju?u, ve? treba raditi na tome da se stvore kvalitetni kadrovi koji ispunjavaju zahtijevane standarde i koji se ne?e zapošljavati po partijskoj osnovi.

Zatim, ulaganje u školsku infrastrukturu i obrazovanje na albanskom jeziku skoro je potpuno zapostavljeno. Uslovi u svim školama ne ispunjavaju primarne uslove. Jedina srednja škola u Ulcinju je “Bratstvo-jedinstvo”, koja je izgra?ena prije 40 godina sa projektovanim kapacitetom za 350 u?enika, a danas u tom centru poha?a nastavu 1200 u?enika.

Nažalost, ima dosta primjera koji potvr?uju lošu ekonomsku situaciju koja ne poga?a samo Albance, ve? sve gra?ane koji žive na tim podru?jima, bez obzira kojem narodu pripadaju.

Loša saradnja

* Kakva je saradnja me?u albanskim strankama u Crnoj Gori?

– Sama ?injenica da na politi?koj sceni Crne Gore ima šest albanskih partija, potvr?uje da postoje razlike i da je albanski korpus podijelen. Odlaganje formiranja kluba poslanika-predstavnika Albanaca u Skupštini Crne Gore dokaz je o lošoj saradnji.

Bez obzira na nedovoljnu saradnju, izme?u svih albanskih stranaka postoje dodirne ta?ke sa ve?inom od njih. Saglasni smo da se u Crnoj Gori mora pristupiti decentralizaci vlasti, treba vratiti ingerencije opštini Ulcinj, a posebno u dijelu Morskog dobra, omogu?iti formiranje opštine Tuzi, smanjenjiti teritoriju koju obuhvata Nacionalni park “Prokletije”, vratiti bivšim vlasnicima ranije oduzetu imovinu itd. Postojanje više partija zna?i i više alternative za bira?e, ali broj albanskih partija bi trebalo da bude manji.

Umjesto razvoja, siromaštvo

Najve?i razvojni potencijali Crne Gore upravo su na podru?jima gdje Albanci ?ine ve?inu, a budu?i da su decenijama zapostavljena, istovremeno predstavljaju najsiromašnija podru?ja. Ulcinj, kao najperspektivniji grad, do 1990. godine imao je najbolje i najve?e smještajne kapacitete. Danas, nakon skoro 20 godina, ti primarni kapaciteti ne postoje, što je posljedica neadekvatne, tj. loše privatizacije, koja nije uklju?ila nijednog strateškog partnera, kako je to bilo predvi?eno Agendama Vlade. Hotel “Jadran” nije izgra?en, hotel “Galeb” iz nepoznatih razloga je porušen, hotel “Albatros” privatizovan i u njega nije ništa uloženo i sada radi sa 50 odsto kapaciteta i to na najnižem stepenu ure?enosti, hotel “Mediteran”, star oko 50 godina, dijelom porušen, “Lido” i “Lido bungalov” tako?e više 50 godina stari i ?eka se navodno renoviranje, a hotel “Olimpik”, ”Belvi” i objekti na Adi-Bojani ?ekaju nove partnere. ”Agroulcinj” više ne postoji, Solana “Bajo Sekuli?” pod ste?ajem, otpuštena je ve?ina radnika i sada se ?ekaju novi partneri. Sadašnji nivo turizma daleko je od onog koji Ulcinju treba da obezbjedi mjesto vode?e turisti?ke destinacije u Crnoj Gori I regionu. Posljedica ovako sprovedene privatizacije bilo je masovno iseljavanje albanske manjine iz Crne Gore, što je uzrokovalo da u posljednjem popisu stanovništva iz 2003. godine Ulcinj bude registrovan kao jedina primorska opština sa manjim brojem stanovništva u pore?enju sa popisom iz 1981. godine.

Od 1990 god. u Ulcinju nije ura?en nijedan Detaljni urbanisti?ki plan. Sva gradnja je izvršena bez validne dokumentacije i bez pla?anja zakonskih obaveza. Ulcinj je jedini grad u Crnoj Gori koji ima otvorenu kanalizaciju (potok Bratica i Port Milena).

I. K.
Pobjeda