Za maslinarstvo nema krize. Ali, treba naporno raditi i slijediti strana iskustva. Ekologija, istorija i autohtone sorte takođe rade u korist ove zapuštene privredne grane.

Ulcinjski su maslinjaci zapušteni sedamdesetih i osamdesetig godina minulog stoljeća. Tada su se Ulcinjani radije bavili turizmom, nešto unosnijim biznisom, što se po maslinarstvo pokazalo dobrim. Jer, u tom su se periodu u Evropi veoma koristili pesticidi i vještačka gnojiva čime su zagađene ogromne poljoprivredne površine.A to je sada preduslov da se na ekološki način uzgaja maslina.

U Ulcinju je posljednjih godina evidentan trend povratka maslini i maslinarstvu, ali on je to daleko od mogućnosti i potreba. Tako, na primjer, u ovoj opštini danas ima oko 80 hiljada stabala maslina, odnosno tek desetak hiljada više nego što ih je bilo krajem 19. vijeka.

Na dinamiku podizanja novih maslinika i na kvalitetu domaćeg ulja ponajviše je uticalo otvaranje novih modernih uljara koje skraćuju vrijeme prerade ploda masline.

„Sve što vidite urađeno je sopstvenim sredstvima. Nikakvu pomoć nijesmo dobili od države“, kažu uljari.

Maslinari i vlasnici uljara takođe zahtijevaju bržu realizaciju operativnog programa sadnje maslinika, traže podsticaje za revitalizaciju starih i zapuštenih maslina, kreditne linije sa kamatnom stopom od četiri do pet odsto na godišnjem nivou.

Za poljoprivrednike, kreditni period ispod 12 godina smatra se kratkoročnim. Posebno u crnogorskom maslinarstvu, koje u pet godina ima slijedeći ciklus: jedna berba je izuzetno dobra, dvije dobre, a ostale dvije berbe su veoma loše.

Naš osnovni zadatak treba biti povećavanje nivoa znanja proizvođača o potrebi primjene novih tehnologija, o njezi maslinika te savremenoj berbi i preradi, kao i o edukaciji stručnjaka koji bi izdavali certifikate o maslinovom ulju. Sve je to potrebno kako bi se stvorio brend maslinovog ulja.

Kako to postići u praksi, pokazuje slučaj Hrvatske u kojoj se svake godine zasadi oko 300 hiljada novih sadnica maslina. Tako je, na primjer, cijena jednog hektara novog maslinika oko 13 hiljada eura, za što se od države dobije oko četiri hiljade eura, županija i opština sufinansiraju nabavku sadnica, a proizvođači ekstradjevičanskog ulja dobijaju državne subvencije po litri legalno prodanog ulja.

U svakom slučaju, kroz čitavu povijest maslina je bila simbol života, mira i nade. Blagodati od tog svetog drveta su se povećavale ako su se trud i ljubav ljudi prema njemu uvećavali. Zato su maslinari uvijek imali male nade i očekivanja, ali očaravajući unutrašnji mir.

Autor ovoga teksta je poznati CG novinar iz Ulcinja Gosp. Mustafa Canka

 

Mustafa Canka