Dështimi në politikën e zonës së pasurisë detare nga Muhamet Nika
INJORIMI I LIGJEVE ËSHTË RREZIK , POR MUNGESA E ALTERNATIVËS ËSHTË RREZIK NË KATROR?!
Nëse sjellim një çikë kokën pas për të shikuar dështimet politike dhe ekonomike tonat, gjatë këtyre dy dekadave për të kundruar situatën se ku kemi dalë prej rruge , ku kemi bërë zik –zake të panevojshme ose kur na e futen apo iu futem në këmbëzën në këto punë nuk do të ishte keq. E në se e bëjmë këtë do vërejmë që ne ishim po thuajse totalisht të pa përgatitur për këtë kohë e sidomos në politikën e planifikimit dhe privatizimit që ndodhi nga shteti po edhe nga vetëqeverisja vendore në Ulqin. Rishqyrtimi i kësaj kohe do duhet të bëhet doemos , jo për të ndëshkuar veten apo për të gjykuar e dënuar ata që jetuan në këtë kohë , por për të mësuar se si duhet të ecim në të ardhmen duke çuar dorë nga praktikat e këqija me të cilat dikush nga një herë di edhe të mburret se ka vepruar mirë. Ose edhe më keq duke na ofruar sërish shabllonin e dështuar si zgjidhje të problemit edhe sot..
DËSHTIMI NË POLITIKËN E ZONËS SË PASURISË DETARE
Shpesh herë kur hapen debate rreth zonës së Pasurisë Detare, dhe vijës së demarkacionit të saj këtu në Ulqin, nuk hamendemi fare , për të shikuar në të njëjtën kohë edhe dështimet tona si pushtet vendor. Mendojmë në momentin kur konstatojmë se fajin për këtë e ka vetëm republika e cila bëri centralizimin total të te gjithë kësaj pasurie aty nga viti 92…?!! Por si erdhi deri te kjo gjendje aktuale dështuese e kapitulluese dhe kush e ka fajin nga ne, duke e trajtuar problemin NË LINJËN shkak –pasojë, bëhemi sikur nuk e dimë. Ose më mirë të themi nuk duam ta dimë…. Në fillim gjënë e parë që duam të sjellim në kujtesë nga takimi i parë të pushtetit vendor me ata të republikës që erdhën atëherë në Ulqin , për të kumtuar qëllimin e qeverisë rreth formimit të një ndërmarrjeje në Budvë, e cila do të merrte në dorëzim zonën e Pasurisë Detare, ajo që ra në sy, ishte se të gjithë ata ishin të veshur me do tesha tepër të thjeshta dhe pa syze me xhama të trashë e të zi,” ose me “ takym teget të mbylltë” ashtu siç erdhën në takimin e dytë pas 20 viteve….Administrimi i tyre me këtë pasuri, kishte bërë që ata të ndërronin me veshje dhe delikatesën e bontonit të ri zyrtar në raport me pushtetarët vendor. Shihej sikur atyre u kish mbetur të tregonin se ata ishin padronët realë të kësaj pasurie e kjo hetohej edhe nga limuzinat e zeza të tyre?!!!
Po si erdhi derti te kjo dhe aka faj politika nacionale, ne themi se po..?!!.
Deri në vitin 93- 94( nëse nuk gabohemi) me të gjitha plazhet e Ulqinit administronte komuna e cila ia kish besuar ndërmarrjes së vet publike Komunales. Por jo vetëm kaq, në emër të mirëmbajtjes së Plazhit të Vogël p.sh, Komuna i detyrohej në atë kohë asaj në shumën prej 50 mijë Markash*eurosh për çdo vit. Ndërsa nga ana e vet për të mbuluar gjoja humbjet ish-drejtori i komunale, kërkonte shumën shtesë prej 100 mijë eurosh…?! Ndërsa paratë e mbledhura nga shitja e biletave hyrëse dhe rekuizitave tjera të plazhit nuk ishte i gatshëm t’i arsyetonte. Thjesht ndërmarrja në këtë drejtim thuhej se punonte me humbje , po nga ana e tjetër, po krijonte edhe një praktikë tepër të keqe që çonte nga evitimi i kontrollit të te hyrave dhe të te dalave nga themeluesi i që ia kish besuar administrimin e zonës së të mirave detare. Veprim i këtillë i mos dhënies llogari në komunën e Ulqinit u shndërrua më vonë po duket në një epidemi (pandemi) që përfshiu të gjitha poret e pushtetit…?!! Mirëpo raportet ndryshuan ,ndërmarrja e Pasurisë Detare filloi administrimin e vet të ri të brezit detar. Kuptohet se kjo ndodhi, në momentin , kur komuna nuk kish pranuar që një pjesë simbolike të te hyrave, prej disa 10 tra mija eurosh t’ia kalonte ndërmarrjes të sa po formuar si qira ashtu si komunat tjera dhe ajo si komunë, edhe më gjatë të vazhdonte të vilte mjetet në zonën e pasurisë detare.
Problemi i marrjes së kësaj pasurie u mundua të neutralizohej duke e politizuar atë dhe në fund duke u kënaqur që Pasurinë Detare si term ta përkthenin si kalk me natyrë të serbishtes “(Të Mirat Detare-Morsko dobro)”. Tjetër e quajtën, siç thanë vetë “ Morsko zlo” , duke harruar nga ana e tjetër , se për mungesë vizioni e strategjie , ata në këtë punë i binte të ishin “ Ljudsko Zlo”…?! Po duket se ata në këtë kohë nuk ishin në gjendje të pranonin lehtë humbjen e këtij burimi që keq menaxhohej edhe pse “Çarshija” fliste me të madhe për abuzimet me të hyrat nga kjo pasuri.
Realisht, duke mos pranuar kushtet për hesape të veta “ e në emër të popullit” po del që ishim për gjithë kohën të gjithë në lajthitje. Sot, në këtë zonë krijohet një pasuri prej rreth 1miljon eurove për të cilën kemi pasur shansin e mirë ta administronim duke paguar disa 10 mija eurosh të përmendura parash. Po duket që te politika e pushtetit vendor dhe ndërmarrjes dominoi logjika në se mua duhet të më ngordhi lopa , le t’i ngordhë e dhe tjerëve…?!!!
Realisht , kur bëjmë hesapin , për këtë situatë, nuk e dimë se cilin term është më mirë të përdorim” Morsko zlo apo Ljudsko zlo…?!! Kthyer në shifra, nëse si vjet , Ndërmarrja e Pasurisë Detare planifikon të shpenzojë 500 mijë euro , ne të paktën në këtë zonë mbetëm të mangët në investime për rreth 5 miljonë E . për të cilat më shumë na e ka fajin “Ljudsko zlo”…?!!!
Cila ishte nxitja për shkrimin e testit
Cytja për të shkruar këtë test, është pësimi që mund të kemi së rish , në këtë situatë, rreth privatizimit të pjesshëm apo të tërësishëm të ndërmarrjeve komunale që priten të privatizohen sipas ligjit dhe të cilat përsëri punojnë me humbje(ashtu si dikur zona e pasurisë detare) . Këtu vërtetë kemi një punë që se rrokë logjika, sepse Uji , gjatë 7 muajve të vitit lëshohet nga malet e Anës së Malit duke kluar nëpër sahat dhe duke dalë para e gatshme…?!!! Athua çfarë të thuhet kur të ndodh administrimi i ri dhe nuk do të ketë më humbje të ujit në masën prej 60 %në RRJET siç ndodh tani…?!!! Unë mendoj , që përgjigjen më të mirë në këtë pyetje e bëri para pak vitesh , vetë njëri nga drejtorët e Ujësjellësit në Vjenë –Austri, gjatë një vizite, ku isha prezentë edhe vetë në një delegacion parlamentar të qytetit të Ulqinit, kur i pyeti kolegët e vet të ujësjellësit nga Vjena :” Se si e keni hallin me vjedhje, a u vjedhin ujë se neve na këputen, dhe se kur u vjedhin qytetarët si veproni”- Kurse ata mbetën me gojë hapur dhe s’kishin përgjigje… Thjeshtë u pa se edhe Evropa punëve tona nuk di t’iu nxjerrë bishtin.
Çka e shoqëron shqetësimin rreth përsiatjes së gabimeve të kaluara …?!
Por ajo që e shoqëron shqetësimin tonë rreth fatit të komunalës dhe GJITHË sektorit publik në përgjithësi është injorimi në heshtje sërish i privatizimit nga pushteti vendor që pritet të ndodhë deri ka fundi i vitit sipas praktikave të vjetra. Fundi i vitit këtë sektor duhet ta gjejë të transformuar gjithë se si, mirëpo kjo nuk po ndodh . Madje edhe këshillat drejtuese të tyre janë duke u zgjedhur sipas metodës së vjetër. Sipas nesh kjo metodë pune , krijon hapësirë , që komuna me ligj të hupë pasurinë e këtij sektori ashtu si ndodhi me ndërmarrjet e më pashme shtetërore … Neve mund të mos na pëlqejnë ligjet, dhe kjo është rrezik , por injorimi i tyre pa alternativë dhe strategji është rrezik në katror.
Andaj, unë vërtetë kam të drejtë të pyes: Si është e mundur të ndodhin sërish gjithë këto dështime, kur kemi sa të duash parti, e eksperta …; kur na lindi edhe Këshillin Kombëtar Shqiptar nga ai nacional…, e për Ditë të Ulqinit , promovojmë edhe punën e Institucioneve vendase ulqinake për Kërkime Shkencore e Zhvillim…..??!!!! Vallë çfarë është duke ndodhur me ne…?!!!