Fqinjeve nuk u ngutet
Ish – Presidenti Kiro Gligorov lë të kuptohet se Maqedonia mund ta zvarris vendimin duke vlerësuar se politika e Shkupit nuk është e ndikuar nga shtetet e fuqishme.Analisti Dusan Janjic nuk pret që Podgorica ta marrë vendimin para zgjedhjeve të vitit të ardhshëm në Mal të Zi.
Shkupi dhe Podgorica duket se do të kalkulojnë deri në momentet e fundit për të marrë vendimin për njohjen e pavarësisë së Kosovës.Por kur do të jenë momentet e fundit për këto dy shtete, fqinjë të Kosovës, duket se aktualisht askush nuk e di përgjigjen e saktë. Deri më tash, sipas asaj që përflitej jozyrtarisht, këto dy vende do duhej ta kishin marrë vendimin për njohje.
Për Malin e Zi, thuhej se njohja do të vijë diku para sezonit turistik në mënyrë që turistët nga Kosova të vërshonin në bregdetin e këtij shteti, ndërsa në rastin e Maqedonisë fillimisht ishte përmendur çështja e demarkacionit e më pas edhe zgjedhjet dhe formimi i Qeverisë atje. Zyrtarët në Prishtinë, ditëve të fundit kanë deklaruar se presin shpejt vendimin e Podgoricës duke thënë se Kryeministri Thaçi dhe homologu i tij malezez Djukanovic janë në kontakt të përhershëm.E për Maqedoninë, zyrtarë të lartë të Kosovës kanë theksuar se Shkupi tashmë ka marrë vendimin për njohje.
Sidoqoftë autoritetet në Podgoricë kanë thënë se çështja e Kosovës nuk është prioritet i vendit të tyre ndërsa zyrtarë të lartë maqedonë janë mjaftuar duke thënë se Maqedonia ka përkrahur pakon e Ahtisaarit. Asnjëra palë nuk ka dhënë ndonjë afat kur mund ta marrin ndonjë vendim. Por arsyet për mosnjohje nga këto dy shtete duket të jenë më të thella.Ato kryesisht kanë të bëjnë me raportet e këtyre shteteve me Serbinë, por edhe me mungesën e disponimit pozitiv ndaj pavarësisë së Kosovës.
Ish-Presidenti i Maqedonisë Kiro Gligorov thotë se për Shkupin ka një mori arsyesh që të jetë i kujdesshëm rreth vendimit për njohjen e pavarësisë së Kosovës. Në një intervistë për gazetën maqedone “Utrinski Vesnik” Gligorov madje thotë se në rastin e Kosovës Maqedonia ka një qëndrim të saj të cilën nuk e ka ndërtuar duke u udhëhequr nga politikat e shteteve të fuqishme të botës. Gligorov, (91) i cili është Presidenti i parë i Maqedonisë së pavarur (1991 -1999) ka vlerësuar se për këtë vend është e rëndësishme që të ketë të sigurt kufirin verior – edhe në pjesën me Serbinë jugore edhe me Kosovën. Ky politikan maqedon i cili dikur ka mbajtur pozita të larta edhe në shtetin jugosllav ka vërejtje pse njohja e pavarësisë ka ecur me ritëm të shpejtë ndërsa është shprehur edhe kundër saj. Sipas tij Kosova me Rezolutën 1244 është pjesë e Serbisë.
Ndërkaq kur është fjala për Malin e Zi, analisti serb, Dusan Janjic përmend një varg arsyesh pse është duke vonuar njohja. Janjic ka deklaruar për gazetën “Vijesti” të Malit të Zi, se nuk pret që ky vend ta njoh Kosovën para zgjedhjeve të vitit të ardhshëm. Ai megjithatë ka vlerësuar se pas vendimit për njohje, marrëdhëniet diplomatike mes Serbisë dhe Malit të Zi nuk do të ndërpriteshin.
Sipas tij, Mali i Zi ka arsye të brendshme dhe të jashtme për ta njohur relativisht shpejt Kosovën, por po ashtu edhe për ta shtyrë këtë vendim. “Me njohje do ta përshpejtonte partneritetin me ata që sponosrojnë pavarësinë e Kosovës – SHBA,BE NATO, ndërsa njëri nga prioritetet e Malit të Zi është që sa më parë të hyjë në integrimet euroatlantike”,ka thënë Janjic.Një arsye tjetër, në favor të njohjes, sipas tij është edhe komuniteti shqiptar i cili ka qenë pjesë e ndryshimeve në Mal të Zi dhe është meritor për gjendjen aktuale. Ai ka përmendur edhe faktorin ekonomik si interes i Malit të Zi për ta njohur Kosovën.Ndërsa arsye për mosnjohje, sipas Janjic, janë sentimentet e fuqishme të malazezëve, në veçanti të atyre që përkasin në bllokun proserb të cilët mendojnë se pavarësia e Kosovës është e padrejtë “Këtu është edhe ndikimi i Rusisë që është më i madh në ekonomi se sa në politikë, po ku është ekonomia aty është edhe diplomacia.Një arsye tjetër për mosnjohje është edhe fakti se as Bosnja dhe Hercegovina nuk është në situatë që ta marrë këtë vendim”.Ndikimi negativ në Bosnjë e Hercegovinë, sipas Janjic, mund të ndikojë edhe në Mal të Zi, për shkak të kufirit me Republika Srpska. Sidoqoftë Janjic, vlerëson se Mali i Zi ka mekanizma për të ruajtur stabilitetin e brendshëm. Ai po ashtu ka theksuar se nëse Mali i Zi ndjek politikën e Serbisë e cila është koncentruar në bllokimin ndërkombëtar të njohjes së Kosovës, do të ishte vetëvrasëse për këtë shtet.
Autor / Shpend Limoni
Burimi / Gazeta Express