Dramatizimi i dëmshëm
Mali i Zi duhet të bëhet i vetëdijshëm se, tani është shtet i pavarur, dhe se kjo sjell shumë benefite, por, edhe përgjegjësi. Kjo do të thotë se vendimet duhet të merren me guxim strategjik. Nuk ekziston më arsyeja që faji për vendimin e dështuar t`i mvishet, p.sh. Beogradit. Mali i Zi e ka fatin e vet në duart e veta. Mali i Zi duhet të shikojë larg, në të ardhmen. Nëse shikohet larg, në rrafshin e asaj që është politika krijuese, atëherë, do të merret me guxim dhe shumë shpejt një vendim për pranimin e pavarësisë së Kosovës. Mirëpo, nëse shikohet në rrafshin e politikës së përditshme, të frikësuar nga çdo pengesë, nuk do të arrihet askund.
Ditëve të fundit, në Mal të Zi, gjithnjë e më shumë flitet për mundësinë që mbi pranimin e pavarësisë së Kosovës të diskutohet në Parlament. Në fillim kjo ka qenë një ide e cila është paraqitur aty-këtu në media, nga ana e disa politikanëve, por, është dukur vetëm ide, jo edhe opcion serioz. Mirëpo, ditëve të fundit, këtë mundësi e ka shprehur edhe vetë presidenti i Malit të Zi, Filip Vujanoviq.
Nuk ka dyshim se, duke e marrë parasysh strukturën nacionale të Malit të Zi, ku 32 % të popullatës deklarohen si serbë etnikë dhe ku një përqindje e mirë e tyre ka ende një orientim probeogradas, pranimi i pavarësisë së Kosovës është një hap serioz për këtë shtet. Por, sa është e arsyeshme që për këtë çështje të vendos organi i pushtetit legjislativ e jo bartësit më të lartë të pushtetit ekzekutiv (qeveria, kryeministri, presidenti).

1) ASPEKTI PSIKOLOGJIK – DRAMATIZIMI I ÇËSHTJES. Me transferim në Parlament, do të bëhet dramatizimi i panevojshëm i çështjes. Nga një çështje e cila duhet të mbahet brenda kornizave të normales, kjo do të fitojë dimensione të panevojshme të një drame nacionale, ndërsa, në sytë e popullit të rëndomtë, pranimi i Kosovës do të tabuizohet edhe më shumë. Të mos harrohet se në Mal të Zi, ka ende qarqe të cilët mendojnë se “Kosova është Serbi”. Mund ta paramendojmë se çfarë ndezje pasionesh negative mund të pritet nëse hapet një diskutim i tillë. Në atë situatë dhe në ato polemika, a do të jetë shqiptari përsëri fajtori kujdestar?

2) ASPEKTI I KOMPETENCAVE LIGJORE – TRANSFERIMI I PËRGJEGJËSISË. Me Kushtetutën e Malit të Zi, Qeveria është ajo që e udhëheq politikën e brendshme dhe të jashtme të vendit. Gjithashtu, Qeveria lidh marrëveshjet ndërkombëtare nga kompetenca e Republikës. Pra, është e qartë se Qeveria e Malit të Zi i ka duart e zgjidhura, të vendosë në mënyrë autonome, pa Parlament, mbi pranimin e pavarësisë së Kosovës. Bartësit e pushtetit më të lartë ekzekutiv (Kryeministri, Qeveria, Presidenti) duhet të kenë guxim ta këpusin këtë situatë. Në të kundërtën, në fund, do të vihet në një situatë absurde – që Mali i Zi ta përjetojë më emocionalisht një situatë sesa ai me të cilin ka të bëjë ajo (Serbia).

3) ASPEKTI STRATEGJIK – POZICIONIMI I MALIT TË ZI NË BALLKANIN PERËNDIMOR. Shikuar de iure, pranimi i pavarësisë së Kosovës do të jetë identik pavarësisht a të ishte bërë diten e parë të pavarësisë, ose tani, kur kanë kaluar shtatë muaj, ose do të bëhet pas dhjetë vitesh. Mirëpo, fakt është që në raportet ndërkombëtare, përveç këtij aspekti të ftohtë dhe racional, ekziston një kokërr emocionesh, kështu që edhe politika bëhet më e durueshme dhe njerëzore. Çfarë desha të them?
Koha është për një etapë të re të raporteve bilaterale dhe multiraterale të shteteve të Ballkanit Perëndimor. Në vend të një shteti artificial dhe megaloman çfarë ishte Jugosllavia, tani në Ballkan kemi shtete të vogla, por, me kufij pakëz më real. Mali i Zi duhet të bëhet i vetëdijshëm se, tani është shtet i pavarur, dhe se kjo sjell shumë benefite, por, edhe përgjegjësi. Kjo do të thotë se vendimet duhet të merren me guxim strategjik. Nuk ekziston më arsyeja që faji për vendimin e dështuar t`i mvishet, p.sh. Beogradit. Mali i Zi e ka fatin e vet në duart e veta. Mali i Zi duhet të shikojë larg, në të ardhmen. Nëse shikohet larg, në rrafshin e asaj që është politika krijuese, atëherë, do të merret me guxim dhe shumë shpejt një vendim për pranimin e pavarësisë së Kosovës. Mirëpo, nëse shikohet në rrafshin e politikës së përditshme, të frikësuar nga çdo pengesë, nuk do të arrihet askund.
Nuk është njësoj a je në kreun e një procesi apo në bisht. Sepse, kështu krijohen edhe miqësitë e ardhshme mes shteteve. Nga ana tjetër, Kosova është shtet legjitim dhe atë nuk mund t`ia marrë askush. Në Ballkanin e ri, europian, Kosova dhe Mali i Zi do të jenë shtete me raporte optimale bilaterale dhe Mali i Zi, sot, duhet t`i drejtojë sytë kah e ardhmja – trasimi i raporteve miqësore me fqiun e saj – Kosovën europiane.
(Autorja është intelektuale e pavarur)
xhoanaperkajZyahoo.com
Xhoana M. Perkaj
Koha Javore