Me një strukturë të tillë udhëheqëse çfarë kemi në sot, me një kuadër e udhëheqje të paqë në, shqiptarët në Mal të Zi sot ndodhën në një gjendje për të ardhur keq, jo më fajin e pushtetit qëndror sa të atyre që I kanë dalë zot vetes për të udhëhequr shqiptarët në Mal të Zi.
Ne shoqërinë shqiptare në Mal të Zi ka deformime në jetën politike, por edhe jashtë saj. Nisur nga ky fakt sot në Mal të Zi ka shumë parti politike shqiptare (nejse, kjo është modë shqiptare) për atë çfarë ndodhë sot në trojet shqiptare, krerët e të cilave vazhdojnë të nxisin konflikte politike me akuza e deklarata jo të dobishme për qytetarin, votuesin, çfarë është krijuar një enigmë më shumë pikëpyetje ku ai (qytetari) nuk e di kujt t`i besojë në këto momente. Këtu prijnë edhe debate të njëkahshme që zhvillojnë televizionet private. Aty mund të degjohen fjalë e retorika patriotike duke u thirrur se do të bëjnë këtë e atë po të ishin në pushtet e duke lidhë rrugë komunikimi e bashkëveprimi me parti të tjera (por joshqiptare) me çka tregojnë se nuk kanë fuqi politike të veprimit si parti në këtë sistem nga ku marrin goditje të rëndë nga pushteti qendror.
Trojet shqiptarë në Mal të Zi janë në një gjendje të mjeruar ekonomike, arsimore, kulturore e sociale, kështu edhe politika që bëhet nga subjektet politike shqiptare është e mjeruar. Eshtë po aq e vështirë të gjendet rrugëdalje pasi nuk ka kush t`i bëjë gjërat që duhet bërë, sepse subjekteve tona u mungon vullneti, ndaj grinden, konfliktuohen në mes veti, para syve të qytetarëve. Por, kur kanë përballë pushtetin qendror në raste të tilla merren vesh menjëherë me çka dëshmojne së tjetër flasin e tjetër veprojnë. Nuk ka si të ndodhë ndryshe kur te çdo parti në rreshtin e parë rreshtohen “themeluesit e partive politike” dhe të njejtit vështirë të lëshojnë rrugë për gjeneratat e reja e për të lejuar mendimin ndryshe me alternativa të reja. ç`është edhe më keq, disa nga këta “themelues të partive politikë” nuk e ndjejnë fare mungesën e moralit politik gjë që s’bën të veprojnë kështu. Po çka se deri dje ishin me flamuj malazezë ku brohoritnin për Krajl Nikollën, ndërsa sot paraqiten si shpëtimtarë të shqiptarve në Mal të Zi.
Të njëjtit shfaqen me “kostum të ri” për të pasur jetë të gjatë në politikë, premtojnë e nuk heqin dorë nga kërsheritë për të mbajtur një post. Ka nga ata që lëvizin nga e majta në të djathtë e që më parë kishin bërë me dhjetra premtime të bujshme, tani nuk e kanë për turp t`i kthejnë në të kundërtën. Duket se ne me këso situatash jemi mësuar, ndaj është e domosdoshme njohja e këtyre personaliteteve për të njohur shkallën e kredibilitetit të tyre politik, por edhe për të parashikuar suksesin apo dështimin e tyre. Duket sikur të tillët përdorin të gjitha mënyrat që mund t:u vijnë ndërmend për të tejkaluar mungesën e aftësive profesionale nëse ndonjëherë e kanë vënë në veprim profesionin e tyre.
Problemet që lidhen me shqiptarët në Mal të Zi janë të trashëguara shumë më herët seç u paraqitën partitë politike shqiptare dhe nuk mund të anashkalohen, ndaj diskriminimi ndaj shqiptarëve vazhdon duke mohuar arsimimin në gjuhën amtare, punësimin në organet shtetërore, papunësinë, për cka krerët e subjekteve politike shqiptare është dashur të angazhohen shumë më tepër dhe jo të dalin në piramidën politike sikur çdo gjë është në rregull për të mos e lënë që këtë punë ta zgjidhë shteti ku bëjnë pjesë edhe vetë shqiptarët.
Eshtë gjithmonë më së lehti të kërkohet fajtori për të metat e të tjerëve, të projektohen fjalë jashtë nesh, por më së vështiri është të ndalesh dhe të vështrosh brenda vetvetes. Të njëjtit asnjëherë nuk kritikuan veten, punën që bëjnë, qoftë për t”u arsyetuar para atyre që u dhanë besimin, gjithmonë për ta fajtori është person i tretë me cka të bindin të mos besohet në sinqeritetin e tyre. Kjo të mos besohet nga fakti se të njëjtit deri tani kanë dëshmuar se po e përdorin politikën si instrument të një koncepti të papërgjegjshmërisë e që i ka sjellur dëm të madh shoqërisë. Po të ishin të sinqertë në punët e tyre siç deklarojnë, kanë pasur dhe kanë shumë mekanizma për t”ju kundërvënë pushtetit qendror qoftë për zhvillimin ekonomik, arsimor e social të trojeve shqiptare në Mal të Zi e jo për t`u marrë me tema boshe e akuza të ndërsjella ndaj njëri-tjetrit. Me fjalë boshe janë ngopur të gjithë dhe askush nuk do ta besojnë se brenda vetvetes kanë përmbajtje vërtet politike. Sa e sa raste ka kur të njëjtit i kanë hyrë një pune pa e menduar mirë e pa hedhur asnjë hap përpara dhe janë mbyllur në vetvete me humbjen e besimit që u dhanë votuesit. Këtë e dëshmuan edhe debatet që kanë zhvilluar gjatë fushatës parazgjedhore, për çfarë u premtuan qytetarëve e cfarë po realizohet gjatë këtij mandati!?
Në këtë sens qytetarët shqiptarë në Mal të Zi kërkojnë ritme të tjera nga ajo që u është premtuar, andaj ka nevoje që të dëgjohet një zë ndryshe (këtë vështirë për ta gjetur) për të mos dëgjuar çdoherë të njëjtit duke thënë: “Amin”. Për fatin tonë të keq shihet njëfarë ngopje në mesin e qytetarëve duke u zhgënjyer nga udhëheqësit aktualë.
Tani besojmë se e kuptuan liderët tanë se flaka e entuziazmit tonë s”është gjë tjetër veçse një pamje e rreme e dëshirave tona personale. Tani ata e kuptuan se jemi patriot të flakët për sa kohë shpresojnë për një shpërblim për patriotizmin tonë. Prijësit tanë le të pushojnë së ëndërruari për poste, le të mendohen më mirë se në këto kohë asgjë s`na treguan dhe asnjë përmirësim nuk e bënë në të mirë të qytetarëve. Të përballur me një gjendjeje të tillë, tema e përcarjes në ditët tona është më aktualja dhe del para të gjitha çështjeve shoqërore. Këtë faturë po e paguan populli dhe sensibiliteti ka arritur në përmasa të rrezikshme. Me një strukturë të tillë udhëheqëse çfarë kemi sot ne, me një kuadër e udhëheqje të paqenë, shqiptarët në Mal të Zi sot ndodhen në një gjendje për të ardhur keq, jo me fajin e pushtetit qendror, por pikërisht me ata që i kanë dalë zot vetes për të udhëhequr shqiptarët në Mal të Zi. Ata që s`janë të zotët për tjetër gjë, veçse për intriga e duke u filtruar përmes subjekteve politike shqiptare, le të japin dorëheqjen. Ky do të ishte shërbimi më i madh që do t`u sjell lirinë votuesve e mirëqenien qytetarëve.
Shaban Peraj
Koha Javore