Një verë pa shpirt
Duhet të vëhet në funksion Organizata turistike, e cila duhet të jetë bartësi i prezantimit dhe i propagandës turistike të qytetit, nëpër panaire të ndryshme në vend dhe jashtë vendit. Të gjithë duhet të japin kontributin e vetë, që oferta turistike të jetë më e mirë se tani. Duhet të hartohen dhe të shtypen udhërrëfyeset dhe materiale të ndryshme, të cilat do të flasin për kulturën dhe bukuritë natyrore të qytetit tonë, e të mos përdoren vetëm ato të cilët hartohen në vendet e tjera.
Është absurditet që një qytet me resurset më të bukura natyror, të cilat i ka si dhunti prej Perendisë, dhe i cili ka një numër të madh të akomodimeve në kategori të ndryshme, ta perfundojë sezonin në shtator, bile ne fillim te shtatorit. Kanë mbetur pak mysafirë me të cilët edhe e fillojmë sezonin, “pensionistët” nga Mali i Zi dhe ato të rrallë nga vendet e huaja, të cilët shijojnë këtë bukuri magjepsëse, sepse edhe kohën e kanë pasur të bukur deri ne gjysmën e shtatorit. Kjo ka qenë një kënaqësi shpirtërore dhe trupore për ata. Pse tek ne sezoni përfundon kaq shpejt, kurse përreth Tivarit, e të mos flasim për Budva, plazhet dhe hotelet ende janë plot me mysafirë. Pse tek ne ndodh kështu? E të mos flasim se atje mysafirët janë shumë më kualitativë dhe sezoni padyshim do të zgjasë më shumë. Ne, të cilët dikur kemi punuar në një turizëm të lartë dhe ende punojmë, duhet ta japim analizën e sezonit, i cili sapo kaloi. Ky fenomen përsëritet vite me radhë që nga vitet e 90-ta. Pak a shumë dihen shkaqet objektive pse tek ne ndodh kështu, por duhet të merremi edhe me ato subjektive. Më në fund duhet te gjithë të luftojmë që problemet, te cilat përsëriten vite me rradhë të zvogëlohen dhe të zhduken.

Së pari duhet të vëhet në funksion Organizata turistike, e cila duhet të jetë bartësi i prezantimit dhe i propagandës turistike të qytetit, nëpër panaire të ndryshme në vend dhe jashtë vendit. Të gjithë duhet të japin kontributin e vetë, që oferta turistike të jetë më e mirë se tani. Duhet të hartohen dhe të shtypen udhërrëfyeset dhe materiale të ndryshme, të cilat do të flasin për kulturën dhe bukuritë natyrore të qytetit tonë, e të mos përdoren vetëm ato të cilët hartohen në vendet e tjera. Pastaj, një nga mungesat, sipas mendimit tim, është lejimi i ndërtimit të akomodimeve jocilësore me çmime jashtëzakonisht të ulta. A mund të paramendohet se sot në Ulqin mund te flihet për 4 euro vetëm 20 metra larg nga deti? Numri prej 100 000 shtretërve ndikon që të kemi një turizem të tillë..
Plazhit të Vogël dhe Ranës duhet t`i khehet shpirti të cilin ia ka marrë Ndërmarrja” Të Mirat Detare”, institucioni publik i cili është themeluar enkas për Ulqinin. Nga Rana duhet të largohen kioskat, qebapat dhe hamburgerat, kiçi dhe plastika. Duhet që Ranës t`i kthehet shpirti që e ka pasur dikur, t`i kthehet gjelbërimi dhe të bëhet një ndër shetitoret më të bukura të vendit tonë, siç ka qenë dikur. Vetëm tek ne mund të ndodhë që të zhduket gjelbërimi, të priten palmat 50 vjeçare, vetëm për t`i lëshuar vend një tavoline, e të mos reagojë askush. Në Ranë duhet të ndjehet era e peshkut dhe detit.A mund ta paramendoni molon ku nuk guxon të afrohet asnjë jaht prej rrjetave dhe bovave, sepse ajo është shndërruar në plazh. Zotërinjtë e të “Mirës Detare”duhet ta dijnë se Turizmi më i mirë në botë vjen nga mysafirët me jahte e anije, pra nga turizmi nautik. Jam i bindur se ata e dijnë këtë, por Ulqinit i bëhet me qëllim, aq më tepër për shkak se tek ne emde nuk ka marinë.
Ne e kemi të qartë se Republika e Malit te Zi i ka çuar duart, nga qyteti i Ulqinit. Premtimet e dhëna para dhe gjatë Referendumit kanë mbetur vetëm premtime. Kjo është evidente në planet urbanistike regjionale, në të cilët qytetarët e Ulqinit dhe organizatat e ndryshme kanë pasur mbi 700 vërejtje ku asnjëra nuk është marrë parasysh. Shihet qartë se na kanë lënë në marginat e rrjedhave të zhvillimit turistik. Deri në vitet e 90-ta Ulqini ka dhënë kontribut të madh në turizmin e Malit të Zi. Dikur 40% të të ardhurave nga turizmi në nivel të Republikës kanë ardhur nga Ulqini, kurse sot ajo përqindje nuk vlen të përmendet. Shumë gjëra kanë ndikuar në këtë rënie. Politika e lënies të Ulqinit pasdore nga ana e shtetit është e qartë, duke i shkatërruar hotelet dhe duke bërë privatizim të pa parë në këto treva, dhe falimentimet që kanë ndodhur në hoteilerinë e Ulqinit, si dhe mosinvestimet në infrastrukturë, e tregojnë qartë këtë. Përfaqesuesit tanë në Parlamentin e Malit të Zi dhe ata të pushtetit vendor, duhen të jenë prezentë, dhe të kërkojnë pjesëmarrjen tonë dhe te drejtat tona në secilin tender. Ne jetojmë këtu dhe ne duhet të disponojmë me ato që i kemi dhunti prej Perëndisë.
Master plani, më duket se ka mbetur vetëm një ëndërr. Investimet të cilat i ka paraparë në Plazhin e Madh dyshoj se do mbesin vetëm ëndërr. Më kujtohet autori i këtij plani zotëri Fridrih Engel, të cilin kam pasur nder ta shoqëroj duke ia treguar bukuritë e Kalasë sonë, i cili vuri në dukje se investimet kapitale në infrastrukturë duhet të bëhen edhe nën menaxhimin e pushtetit vendor.
Vetëm tek ne mund të lejohët një skenar, ku në secilin hap në rrugë dhe në sheshe të parkohen mjetet pa pagesë dhe pa regull. Një horor, që ndodh shpeshherë para syve te atyre të cilët duhet të punojnë në regullimin e tij. Duhet të vendoset trafiku funksional në rrugët kryesore, duke u paguar parkingu si në tërë botën e civilizuar. Dilerat apo matrapazët mund të hyjnë në librin e Ginisit që si një vrimë e zezë dominojnë në secilën pikë të qytetit. Do t`i përmend posaçërisht ata me motorë dhe automjete, të cilët pa ndërprerje vrapojnë në magjistralë shpesh herë edhe në emër të agjensive turistike, duke bërë nganjëherë edhe kontrollin e pasaportave.
Jam i mendimit se kultura dhe oferta ka qenë në një nivel më të lartë se në viteve e kaluar.
Panairi tradicional i librit, i cili për çdo vit organizohet në Ulqin, është një freski në kulturë, duke pasur parasysh se në secilin hap është një ofertë e kiçit të panumërt. Ky është shekulli i vdekjes së librit, prandaj çdo gjë që ka të bëjë me librin eshtë për të përshëndetur. Meritë të madhe për këtë, që është e padiskutueshme, i takon kryetarit të Komunës, Gëzim Hajdinagës. Panairet dhe manifestimet e tilla përcillen nga aktivitete të tjera, siç janë mbrëmjet letrare. Jam i mendimit se Panairi i librit e ka vendin ndërmjet mureve të Kalasë, e jo në mesin e hamburgerave dhe qebapave në Ranë. Padyshim, ngjarja më e rëndësishme është Skena verore, e cila për njëzet vite me radhë organizohet në Kalanë tonë shekullore, në sheshin e skllavëve, ku dikur si rob lufte ka qëndruar për pesë vite Servantesi i madh. Këtu ai e ka qëndisur personazhin më të famshëm në letërsinë botërore, siç është Dulçinea. Në këtë vend edhe shumë të tjerë të njohur dhe të panjohur kanë gjetur inspirim për veprat dhe dashuritë e tyre. Dua ta përmend grupin letraro-muzikor nga Prizreni, i cili për çdo vit i kënaq vizitorët. Orkestra nga Tirana, e udhëhequr nga maestro Ramazan Peku, Kori dhe orkestra kamertale nga Viena na kanë sjellur mbrëmje të paharruara. Me kënaqësi të posaçme duhet përmendur binjakëzimin ndërmjet qytetit të Vienës dhe Ulqinit, bërë ky nën tingujt e Shtrausit. Gjithashtu dua ta përmend edhe Kalimerën poetike dhe aktorin e madh malazez Sllobodan Marunoviq. Natyrisht, ka pasur shfaqje që nuk do t`i përmend, pasi kanë qenë nën nivel të duhur. Si mbrëmje kulminuese më duket se ishte mbrëmja e mysafirëve nga Kalabria, të cilët më shumë se dy orë i kanë kënaqur mysafirët e shumtë. Kultura është një urë lidhëse e cila i bashkon popujt dhe shtetet.
Ismet Karamanaga
Koha Javore