Po zakonu o maslini, maslinjak Valdanos u Ulcinju zaštićen od bilo kakve gradnje. Nedopustivo je da se resurs koji je zaštićen zakonom ne koristi tridesetak godina, tvrde iz Udruženja za zaštitu imovine

Vrhovni sud Crne Gore ukinuo je nedavno presudu Upravnog suda kojom je odbijen tužbeni zahtjev 55 bivših vlasnika maslinjaka da se poništi rješenje o eksproprijaciji njihove imovine u Valdanosu. Vijeće sudija u sastavu Stanka Vučinić, dr Čedomir Bogićević i Sreten Ivanović donijelo je presudu u kojoj, između ostalog, stoji da se „uvažava zahtjev za vanredno preispitivanje sudske odluke, te se ukida presuda Upravnog suda Crne Gore broj 732-09 i predmet ponovo vraća na ponovno suđenjeĆ.
U okviru obrazloženja presude navedeno je da ukinuta „presuda ima takvih nedostataka zbog kojih se zakonitost sprovedenog postupka ne može na zakonit način ispitati, jer presuda ne sadrži razloge o odlučnim činjenicama dok su dati razlozi protivurječni stanju stvari u spisimaĆ. Advokat Udruženja za zaštitu imovine u Valdanosu Mustafa Čapuni kaže da su bivši vlasnici podnijeli zahtjev za ponavljanje postupka zbog činjenice da u vrijeme oduzimanja zemljišta nijesu znali da vojska neće graditi vojnu bazu, već odmaralište.
– Kako je Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o eksproprijaciji ukinuto poglavlje kolektivne stambene gradnje, SSNO je donio rješenje proglašavajući Valdanos posebnim interesom kao objekat vojnog karaktera, a sam taj dokument dobio je oznaku strogo povjerljivo, te u njega nije bilo moguće izvršiti uvid, odnosno uložiti žalbu – objašnjava Čapuni.
Podsjetimo, rješenjem SO Ulcinj iz 1978. godine u Valdanosu je od velikog broja Ulcinjana oduzeta imovina radi izgradnje vojnog objekta trajnog karaktera. Tim rješenjem, u korist Saveznog sekretarijata za narodnu odbranu Jugoslavije u Beogradu, oduzeta je imovina od 204 vlasnika površine 937.739 metara kvadratnih sa 17.825 korijena maslina. U periodu nakon eksproprijacije izgrađeno je turističko naselje otvorenog tipa, i to samo na deset odsto ukupne površine Valdanosa. Sve je to skoncentrisano na uskom pojasu oko plaže, dok u uvali i njenom obalnom pojasu nema vojnih objekata, iako je cilj eksproprijacije bio izgradnja vojnog objekta stalnog karaktera. U udruženju tvrde da kršenjem ustava i Zakona o povraćaju Ministarstvo finansija preinačilo rješenja Komisije za povraćaj i obeštećenja opštine Ulcinj, a Upravni sud, takođe kršeći ustav i zakon, odbio tužbe ranijih vlasnika kojima se traži povraćaj. U Valdanosu trenutno nema ni vojne baze a ni odmarališta.
– Korisnik eksproprijacije odustao je od gradnje vojnog objekta stalnog karaktera, a Državna Zajednica Srbija i Crna Gora vratila je maslinjak Crnoj Gori. On do danas nije vraćen opštini Ulcinj na korišćenje i raspolaganje, jer je Vlada CG odlučila da proda, odnosno da da u zakup privatnu imovinu. Ministarstvo poljoprivrede od eksproprijacije 1978. godine do danas nije zaštitilo maslinjak od fizičkog propadanja, a podsjećamo da je po Zakonu o maslini maslinjak Valdanos u Ulcinju zaštićen od bilo kakve gradnje. Nedopustivo je da se resurs koji je zaštićen zakonom ne koristi tridesetak godina. Raniji vlasnici prihvataju da vrate primljenu vrijednost revalorizovanu u postupku deeksproprijacije – tvrde u Udruženju.
Iz Udruženja su u više navrata apelovali na nadležne državne organe Crne Gore da poštuju zakone i da oduzetu imovinu u Valdanosu vrate bivšim vlasnicima. Smatraju da je zemljište oduzimano često pod prisilom, uz naknadu koja nije bila pravična. Tvrde da su svi zakoni na strani bivših vlasnika i ističu da Crna Gora ne poštuje nijedan zakon koji je donijela.
Uvala Valdanos je smještena na pet kilometara sjeverozapadno od Ulcinja, između brda Mavrijan i poluostrva Mendre. Karakteriše je maslinjak sa preko 80.000 stabala maslina, od kojih neke potiču iz doba stare Grčke. Upravo su masline i glavni resurs ovog područja. Valdanos je 1968. godine proglašen spomenikom prirode, a Zakonom o maslinarstvu taj maslinjak uživa posebnu zaštitu.

M. KNEŽEVIĆ
DAN

Za Strazbur nije nikad kasno

Bivši vlasnici maslinjaka u Valdanosu nisu odustali od podnošenja zahjeva Međunarodnom sudu pravde u Strazburu. Manji broj je već to i učinio. Advokat Mustafa Čapuini ističe da se u Strazbur može ići tek kada se iskoriste svi mogući pravni lijekovi u Crnoj Gori.
– Ako se pred domaćim sudovima ne dođe do željenog cilja, onda vlasnici imanja mogu pokrenuti proces pred Međunarodnim sudom. Za to nije nikad kasno – kaže Čapuni.

Za povraćaj imovine 173 zahtjeva

Ulcinjskoj Komisiji za povraćaj i obeštećenje oduzete imovine, koja je počela je sa radom maja 2005. godine, svojevremeno je najviše zahtjeva podnijeto za povraćaj imovine u Valdanosu. Do 20. juna 2006. godine Komisiji je, prema izvještaju, podnijeto 786 zahtjeva za povraćaj i obeštećenje od čega se 178 odnosi na povrćaj imovine u maslinadi. Od ukupnog broja podnijetih obrađena su 553 zahtjeva koji se odnose na povraćaj imovine na cijeloj teritoriji opštine. Komisija je održala preko hiljadu rasprava, izvođenja dokaza i izlazaka na lice mjesta. I prva rješenja koja je Komisija donijela odnosila su se na Valdanos, ali su onda vrlo brzo poništena.

DAN