Prof. Dr. Ruzhdi Ushaku Treva e Ulqinit dëshmohet si vendbanim që nga periudha parahistorike. Në të ndeshen gjurmët e jetës dhe të vendbanimeve ilire që nga epoka e bronzit, siç janë dyshemetë e dheut, tumullat dhe sëpatat e ashtuquajtura të tipit shkodran-dalmatin. Të dhënat arkeologjike dhe historiografike mbi Ulqinin po ashtu flasin qartë se historia më e lashtë e këtij qyteti mijëravjeçar zë rrënjë në truallin dhe qytetërimin ilir, dhe si i tillë ky është njëri ndër qytetet më të vjetra dhe më interesant... Vazhdo